Trước nhiều sự cố cháy gây ra những hậu quả đáng buồn, từ quan điểm kiến trúc và thiết kế của các ngôi nhà trong thành phố, không nên chỉ chú trọng vào việc tối ưu hóa diện tích sử dụng, phân bố không gian và các tiện ích khác, mà cần đặc biệt chú trọng vào việc sắp đặt các lối thoát an toàn và bảo đảm an toàn trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn.
Hầu hết các ngôi nhà trong thành phố lớn (như Hà Nội và TP. HCM) thường nằm trong các hẻm nhỏ, hẹp và sâu, ngôi nhà xây cạnh nhau và không có nhiều không gian thoáng. Do lo ngại về an ninh, chủ nhân cũng thường xây dựng các ngôi nhà kín, có nhiều lớp cửa khoá hoặc che mặt trước bằng tấm lưới, tấm chắn sắt,… mà không có lối đi phụ, gây khó khăn trong việc thoát đi khi có hỏa hoạn xảy ra.
Thực tế, trong các trường hợp cháy xảy ra ở các thành phố lớn, nạn nhân không thể thoát ra khỏi đám cháy do hầu hết các ngôi nhà có thiết kế ít không gian mở, thiếu lối thoát an toàn hoặc lối thoát an toàn không đáp ứng được các tiêu chuẩn.
Tạo ra các không gian mở cần thiết
Một ngôi nhà có lối thoát an toàn đáp ứng yêu cầu sẽ có ít nhất hai lối thoát an toàn trên mỗi tầng: Một lối thoát an toàn thông qua cầu thang (lên hoặc xuống) và một lối thoát an toàn khác (cửa sổ, ban công, hiên).
Do quy hoạch đô thị, các ngôi nhà trong Việt Nam thường có kiểu dáng nhà ống với diện tích nhỏ và sâu, và chỉ có một mặt tiền. Do đó, khi xây dựng nhà, chủ nhân không nên tận dụng toàn bộ diện tích sàn, mà nên để dành không gian cho ban công hoặc hiên. Nếu cần, chủ nhân có thể xây thêm tầng để bù đắp diện tích mặt bằng.
Bên cạnh vẻ đẹp, ban công hoặc hiên sẽ là nơi thoát thân giúp nạn nhân sống sót, cách ly người với không gian bị khói bủa vây bên trong nhà khi có hỏa hoạn xảy ra. Trong trường hợp ban công hoặc hiên có lưới bao quanh, tấm chắn,… nên có cửa mở bằng bản lề và có khóa để mở khi cần thiết.
Ngoài những khu vực có ban công hoặc logia, người sở hữu cần xem xét việc thiết kế sân hiên – một không gian rộng rãi và thông thoáng có chức năng tương tự ban công. Nếu có hỏa hoạn xảy ra ở các tầng dưới, nạn nhân có thể lên sân hiên để chờ sự hỗ trợ từ các đội cứu hỏa.
Đối với những căn nhà đô thị chỉ có một mặt tiền, cầu thang nên được xây dựng gần mặt tiền hoặc gần những khu vườn.
Áp dụng giếng trời tự động mở đóng
Giếng trời là một điểm nhấn không còn xa lạ với các căn nhà đô thị không chỉ mang lại vẻ đẹp cho công trình mà còn cung cấp ánh sáng tự nhiên giúp căn nhà tràn đầy sức sống.
 |
| Giếng trời được thiết kế dạng tự động, chủ nhà có thể mở giếng trời để thông thoáng không khí trong nhà. |
Trong trường hợp hỏa hoạn, với giếng trời tự động mở đóng, chủ nhà có thể mở giếng trời để thông thoáng không khí trong nhà, đẩy khói thoát lên trực tiếp giúp giảm hiện tượng khói bị kẹt trong nhà gây khó thở.
Trang bị đủ thiết bị phòng cháy chữa cháy
Mặc dù không chiếm nhiều diện tích trong nhà, nhưng vào những tình huống khẩn cấp, trang bị thiết bị phòng cháy chữa cháy trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.
 |
| Căn nhà đô thị cần được trang bị đủ thiết bị phòng cháy chữa cháy. |
Chủ nhà nên lắp đặt bình chữa cháy trong các khu vực của cầu thang, đặt sẵn các công cụ như dây chống trượt, búa, dây cứu hỏa… ở vị trí thuận tiện cho việc di tản như ban công, cửa sân hiên, cửa thoát hiểm,…
Với những gia đình có điều kiện kinh tế, việc lắp đặt hệ thống cảnh báo cháy và chữa cháy cho ngôi nhà là rất cần thiết.
Chọn loại cửa phù hợp
Trong trường hợp xảy ra hỏa hoạn, cả cửa sổ và cửa chính đều là các con đường sinh tồn quan trọng.
Việc lựa chọn cửa lùa hoặc cửa xoay đều an toàn hơn so với việc sử dụng cửa sổ cố định hoặc cửa lật, vì chúng có thể gây khó khăn khi cần phải trèo ra ngoài. Dù khá phổ biến, việc sử dụng cửa chính cố định như cửa sắt kéo hoặc cửa nhôm cuốn không thuận tiện cho việc thoát hiểm. Gia đình cần xem xét thay thế bằng cửa mở; nếu có thể, nên lắp đặt cửa mở hướng ra ngoài để dễ dàng thoát hiểm hơn.
Đối với các cửa bên trong nhà, nên sử dụng kiểu khóa đơn giản, dễ vận hành; nên chọn loại khóa có chốt hãm, tránh sử dụng các chìa khóa phức tạp trong trường hợp khẩn cấp.
Mặc dù đã trang bị và thiết kế đầy đủ các chi tiết đảm bảo an toàn trong trường hợp cháy, nhưng chủ nhân cũng không nên lơ là, không nên bỏ quên việc kiểm tra lối thoát hiểm, hệ thống cửa và khóa, thiết bị phòng cháy chữa cháy thường xuyên để sẵn sàng sử dụng khi cần. Tất cả những yếu tố này đều đóng vai trò quan trọng để bảo vệ tính mạng con người.
