Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước, trong 4 tháng cuối năm 2023, còn khoảng 9% tiềm năng tăng trưởng tín dụng, tương đương hơn một triệu tỷ đồng. Tuy nhiên, việc tăng trưởng tín dụng đang gặp nhiều khó khăn trong bối cảnh năng lực hấp thụ của nền kinh tế đang yếu dần.
Cuộc họp ngày 7/9/2023, do Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái chủ trì, nhằm thảo luận về giải pháp nâng cao khả năng tiếp cận vốn tín dụng cho doanh nghiệp và tăng khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế. Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú đã đưa ra báo cáo tại cuộc họp và bày tỏ rằng công tác điều hành chính sách tiền tệ đang đối mặt với những khó khăn chưa từng có. Dù đã có nhiều nỗ lực như tổ chức hội nghị kết nối giữa ngân hàng và doanh nghiệp, cải cách thủ tục hành chính, và nhiều chính sách hỗ trợ khác, việc cung cấp tín dụng cho nền kinh tế vẫn gặp khó khăn. Ông Tú lý giải: “Doanh nghiệp hiện không có khả năng tiếp thu vốn hoặc không muốn vay, đây là một vấn đề phức tạp.”
Báo cáo của Ngân hàng Nhà nước cho biết rằng đến ngày 29/8/2023, tổng tín dụng đối với nền kinh tế đã đạt khoảng 12,56 triệu tỷ đồng, tăng 5,33% so với cuối năm 2022, tuy nhiên, tăng trưởng này đã chậm hơn so với cùng kỳ năm trước (tăng 9,87%).
Trong thời gian gần đây, tín dụng trong hệ thống đã tăng mỗi năm trung bình khoảng một triệu tỷ đồng. Thực tế, số tiền tín dụng mà các ngân hàng cung cấp cho nền kinh tế đã tăng mạnh hơn nhiều lần. Ví dụ, vào năm 2021, là 17,4 triệu tỷ đồng; năm 2022, là 19,7 triệu tỷ đồng; và trong 6 tháng đầu năm 2023, gần 10,2 triệu tỷ đồng.
Ngân hàng Nhà nước cũng chia sẻ rằng trong thời gian qua, do các kênh huy động vốn khác chưa hiệu quả, nhu cầu vốn cho phục hồi kinh tế tập trung nhiều hơn vào tín dụng ngân hàng, dẫn đến tỷ lệ tín dụng/GDP của Việt Nam có tendens tăng nhanh. Tuy đã có sự giảm nhẹ trong năm 2022, nhưng vẫn còn ở mức cao, tạo ra tiềm năng rủi ro cho hệ thống tài chính.
Sự thừa thải vốn và lãi suất cho vay giảm đã tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức tín dụng cung cấp vốn tín dụng cho nền kinh tế. Tuy nhiên, ngân hàng Nhà nước xác định rằng tăng trưởng tín dụng thời gian qua chưa cao chủ yếu do sự yếu đuối của năng lực hấp thụ của nền kinh tế.
Trong tháng 8, lãi suất huy động 12 tháng trung bình đã giảm xuống còn 6,08%, một sự giảm đáng kể so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến rằng việc giảm lãi suất này sẽ tiếp tục làm cho lãi suất cho vay giảm thêm trong thời gian tới.
Trong bối cảnh này, các ngân hàng thương mại cũng đã chia sẻ những khó khăn với cộng đồng doanh nghiệp, nhấn mạnh rằng mặc dù có sự thừa thải vốn, nhưng việc cung cấp vốn cho nền kinh tế vẫn không đủ. Cả ngân hàng và doanh nghiệp đang đối mặt với áp lực lớn về tăng trưởng tín dụng.
Tuy nhiên, hiệp hội Dệt may Việt Nam đã đưa ra đề xuất cụ thể về việc hỗ trợ từ nhà nước, bao gồm hỗ trợ đất đai và chính sách vốn hóa để hỗ trợ doanh nghiệp dệt may chuyển đổi công nghệ và phục vụ tương lai của thị trường.
Nhưng ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế VCCI, nhấn mạnh rằng việc tăng trưởng tín dụng hiện nay phù hợp với bức tranh tổng quan của nền kinh tế. Anh cũng lưu ý rằng giảm lãi suất là một giải pháp quan trọng, nhưng việc duy trì ổn định hệ thống và thu hút nguồn vốn từ nước ngoài cũng cần được chú ý.
Ông Tuấn đề xuất nhiều giải pháp liên quan đến khôi phục niềm tin thị trường, tăng cường kết nối giữa ngân hàng và doanh nghiệp, và nâng cao hiệu quả giải ngân tín dụng. Ông cũng đề xuất hướng dòng vốn tín dụng vào các ngành hàng có triển vọng như nông lâm, thủy sản và xuất khẩu.
Cuối cùng, trong hội nghị này, đại diện của các ngân hàng thương mại đã thể hiện sự đồng tình và hợp tác với doanh nghiệp. Họ thừa nhận rằng mặc dù có sự thừa thải vốn, nhưng vẫn còn nhiều thách thức đối mặt với nền kinh tế và họ cam kết tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong thời gian tới.
